Gistpuistjes zijn pukkeltjes die vooral ontstaan op het voorhoofd, de rug en op de borst. Dit komt door een hardnekkige ontsteking van de haarzakjes waardoor de jeukende pukkeltjes ontstaan.
De ontstekingen worden veroorzaakt door gist. Er kunnen talloze rode bultjes en puistjes zo groot als een speldenknop op de huid zichtbaar zijn. Het meest komt het voor op de borst en rug, maar soms zelfs in het gelaat. Andere namen voor gistpuistjes zijn Malassezia Folliculitis en Pityrosporon Folliculites.
Nu, met het dragen van de mondkapjes, komt het fenomeen veelvuldiger voor. Op de huid van de mens leven niet alleen bacteriën, maar ook schimmels en gisten. Pityrosporon Folliculites is daar één van. Deze gist komt bij gezonde personen overal op het lichaam voor, ook op het behaarde hoofd. De gist is voor zijn groei afhankelijk van lipiden (vetten), en kan dus goed leven op een vettige huid.
Mensen met deze huidaandoening hebben puistjes met verstopte poriën die vooral op het voorhoofd, de kaaklijn, langs de haargrens en in de nek zitten. Het zijn kleine bultjes die rood of kleurloos zijn maar vreselijk kunnen jeuken. Mensen met gistpuistjes kunnen helemaal onder zitten. Iedereen kan deze huidaandoening krijgen, maar het komt vaker voor bij mensen die allergisch of astmatisch aangelegd zijn.
Op deze pagina vertel ik je alles over gistpuistjes en wat te doen tegen gistpuistjes.
Inhoudsopgave
Hoe ontstaan gistpuistjes?
De gistpuistjes ontstaan door een ontsteking van de haarzakjes die door de gist (Malassezia Furfur) wordt veroorzaakt. Iedereen heeft dit gist in zijn lichaam maar het zorgt zelden voor problemen. Wanneer er sprake is van een flink toegenomen productie van de gisten in de haarzakjes, kunnen de jeukende puistjes of pukkeltjes ontstaan.
Astma of allergie kan een trigger zijn. Heb je Keratosis Pilaris (een verstoorde uitrijping van hoorncellen waardoor bobbeltjes op de huid ontstaan)? Dan is de kans groter dat je ook last krijgt van gistpuistjes.
Folliculitis wordt ook wel uitgelokt door irritatie van de huid door een chemische of fysieke oorzaak, bijvoorbeeld na het scheren of door het dragen van strakke kleding. Folliculitis kan ook ontstaan door overmatig gebruik van vette zalven of oliën die de poriën afsluiten, waardoor er verstopping optreedt van de talgklier of het haarzakje. Soms raken beiden verstopt. Een inwendig geneesmiddel kan ook bijdragen aan het ontstaan van folliculitis.
Er kan wel of geen infectie ontstaan. Als er een infectie optreedt wordt deze meestal veroorzaakt door bacteriën. Stafylokokken zijn dan de boosdoener. Stel je neemt een bad in een lekker warme whirlpool. In het water kunnen zich Pseudomonas bacteriën bevinden. Als men een bad neemt waarin deze bacteriën zich bevinden kan er een huidafwijking optreden. Meestal zitten de huidafwijkingen dan in het zwembroekgebied. Folliculitis veroorzaakt door een bacterie of gist is niet besmettelijk voor andere personen.
Wie krijgen deze pukkeltjes?
Je ziet deze gistpukkeltjes en puistjes vooral vaak bij jongeren. Het kan echter op elke leeftijd voorkomen.
Er zijn factoren die het ontstaan van de puistjes bevorderen. In landen waar een warm en vochtig klimaat heerst komen deze ontstekingen van de haarzakjes vaker voor. Zweet kan dan ook een oorzaak zijn van gistpuistjes. Ook draagt een vette crème of afsluitende kleding eraan toe bij dat deze huidziekte veroorzaakt of verergerd wordt.
Mensen met een verlaagde weerstand, diabetes of een natuurlijke aanleg om veel talg aan te maken hebben ook een verhoogd risico om gistpuistjes te krijgen.
Hoe kan je gistpuistjes behandelen?
Het is van belang om eventuele uitlokkende factoren, zoals hierboven beschreven, zo veel mogelijk aan te pakken. Draag bij voorkeur luchtige, niet knellende kleding. Wanneer dit niet het gewenste resultaat geeft, kan je de huisarts vragen een geneesmiddel voor te schrijven.
Er wordt vaak geprobeerd met een zalf of een crème het probleem op te lossen. Het nadeel is van op de huid een product smeren, dat het vaak niet doordringt in het haarzakje. Als een zalf of crème niet helpt zal de arts mogelijk kiezen voor een ander middel, zoals een pil.
Wat kan de arts voorschrijven om gistpuistjes te behandelen?
- Seleensulfide: dit middel wordt op de huid aangebracht en later met water afgespoeld. Er zijn diverse behandelschema’s voor dit middel.
- Ketoconazol crème: dit middel wordt gedurende enkele weken op de plekken van de gistpuistjes aangebracht. Dit middel wordt vooral gebruikt als er een beperkt deel van de huid aangedaan is.
- Econazolspray: De spray moet 2x daags gesprayd worden op de aangedane huid. De behandelduur betreft zo’n 2 à 3 weken.
- Benzoylperoxide/Miconazol crème: de combinatie van deze twee middelen kan goede resultaten geven. Je kan dit middel ook zonder recept kopen bij de apotheek.
- Itraconazo tabletten: wanneer de bovenstaande behandelingen geen succes geven kan de arts besluiten om je te behandelen met anti-gist tabletten. Meestal is dit een kuur van 1 à 2 weken.
Zelf kun je ook gistpuistjes behandelen door je huid goed te verzorgen. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten van anti roos shampoos, milde reinigers, exfolianten, salicylzuur, vochtinbrengende dagcrèmes. Deze producten zullen namelijk de gistgroei tegenhouden.
Kom je van gistpuistjes af?
Heb je eenmaal last van gistpuistjes is het heel lastig om er helemaal van af te komen. De behandeling kan werken, maar meestal komen de gistpuistjes weer terug op een gegeven moment.
De behandeling zorgt ervoor dat er een sterke vermindering is van het aantal gisten in de huid en daardoor nemen de klachten af. Maar omdat de gist Pityrosporum nu eenmaal van nature in de huid hoort, zal na verloop van tijd het aantal gistpuistjes weer toenemen. Wanneer de omstandigheden gunstig zijn kan er weer overmatige groei van de gistpuistjes optreden. Vaak heeft therapie alleen maar tijdelijk een gunstig resultaat.
Indien de afwijking vaak terugkomt en op een gegeven moment zelfs chronisch wordt, zal je er constant iets tegen moeten doen. Indien een bacterie de infectie heeft veroorzaakt kan men de huid behandelen door dagelijks te wassen met een desinfecterende zeep. Als je ook last hebt van je hoofdhuid dan kan het verlichting geven je haar en hoofd te wassen met een shampoo die jodium bevat. Een arts schrijft meestal Selsun shampoo voor.
Heel soms komt het voor dat een geneesmiddel de huidafwijking veroorzaakt heeft. Natuurlijk moet je dan direct stoppen met het geneesmiddel en de arts verwittigen. Knijp nooit de gistpuistjes uit. Je verergert hiermee de huidaandoening omdat je jezelf op andere plaatsen besmet en littekens kunnen ontstaan.
Als je zelf een middel koopt om uit te proberen of je kan helpen van de vervelende pukkeltjes af te komen, het minstens zes weken trouw te gebruiken. We hebben het hier niet over de geneesmiddelen die een dermatoloog of huisarts je voorschrijft. De dokter zal je precies uitleggen hoe en hoelang je het middel moet gebruiken. Maar koop je een middel in een natuurwinkel of bij een drogist dan is het wel aan te raden het minstens zes weken te gebruiken. Als je allerlei producten door elkaar gebruikt of met een te korte tijd weet je immers niet of het zal helpen tegen gistpuistjes.
Huidziekten die lijken op gistpuistjes maar het niet zijn
Gistpuistjes kunnen erg lijken op een aantal andere problemen van de huid, namelijk:
- Acne kan heel erg sterk lijken op gistpuistjes. Zelfs voor een arts (dermatoloog) is het moeilijk om onderscheid te maken. Acne komt namelijk ook voor op dezelfde plekken als gistpuistjes. Bij acne is echter ook sprake van mee-eters en bovendien zijn de ontstekingen in de huid groter.
- Bij clowns-eczeem is er sprake van roodheid en kleine puistjes die rond de mond en aan weerszijden van de ogen kunnen voorkomen. Ook bij deze huidaandoening is er sprake van de talgkliertjes. Clowns-eczeem bij de neus kan sterk lijken op Deborrhoisch eczeem die regelmatig aangetroffen worden bij gistpuistjes.
- Rosacea kan ook lijken op gistpuistjes. Acne Rosacea komt vooral voor bij mensen van middelbare leeftijd, vrouwen en mannen. Gistpuistjes komen hoofdzakelijk voor bij jonge mensen.
- Zomeracne komt door zonlichtovergevoeligheid en zie je vaak op schouders en armen. Het zijn gelijkmatige bultjes. Je ziet het onderscheid tussen gistpuistjes en zomeracne pas goed als je van heel dichtbij de bultjes bekijkt.
Dieet tegen gistpuistjes: de oplossing?
Het zal je niet ontgaan zijn dat er steeds meer artikelen verschijnen in bladen en op internet over het effect van voeding op de huid. Het is een hot topic, voeding en gezondheid. Het kan verstandig zijn om je dieet eens bij te houden. Wat eet je op een dag? Een arts kan je daar ook naar vragen als je op het spreekuur komt voor gistpuistjes. Het is namelijk gebleken dat een aantal voedingstoffen invloed kunnen hebben op de conditie van je huid.
Uit onderzoek blijkt dat het eten van zuivel zoals melk, vla, yoghurt, kwark et cetera een verergering van huidaandoeningen kan geven. Dit komt doordat koeien tijdens of net na de dracht extra hormonen hebben die in de melk komen. Voor de mens kan dit een trigger zijn voor het verergeren van allerlei huidaandoeningen.
Ook is gebleken dat het gebruik van suikers een heel aantrekkelijke voedingsbodem is voor huidaandoeningen, zoals gistpuistjes. De suikerpiek in je bloed zorgt voor de aanmaak van insuline. Dit veroorzaakt weer androgenen en deze verhogen op hun beurt weer de talgproductie. Een korte lijst van producten met snelle suikers zijn: frisdrank, snoep, koek, witte rijst, wit brood, gewone pasta. De voorkeur gaat dus uit naar langzame suikers te consumeren. Dit zijn producten met veel vezels zoals: zilvervliesrijst, tarweproducten, volkorenpasta en peulvruchten.
Het is de moeite waard je voeding aan te passen en te kijken of dit werkt tegen je gistpuistjes. Natuurlijk moet je dit wel een paar weken volhouden om het resultaat te kunnen beoordelen.
Hieronder kun je mijn eigen verhaal lezen over acne en gistpuistjes en hoe ik weer een schone huid heb gekregen dankzij een aantal aanpassingen in mijn levensstijl.
GRATIS Gids: De top 10 oplossingen voor puistjes
Ontdek hoe je van puistjes kunt afkomen en het terugkeren van acne kunt stoppen, in hele korte tijd.
